Η αντισύλληψη είναι η τεχνική που εφαρμόζεται για την πρόληψη μιας   ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.  Ο Οικογενειακός Προγραμματισμός είναι μια ευρύτερη έννοια, που περιλαμβάνει την αντισύλληψη και   την προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως επίσης και τον σωστό προγραμματισμό στην απόκτηση τέκνων, δίνοντας έμφαση στην ενημέρωση για θέματα υγείας και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

Οι αντισυλληπτικές  μέθοδοι

Οι αντισυλληπτικές μέθοδοι διακρίνονται σε φυσικούς και τεχνητούς τρόπους, που χρησιμοποιούνται για την αποφυγή μιας ανεπιθύμητες εγκυμοσύνης . Oι φυσικοί μέθοδοι  είναι ανασφαλείς  και τοποσοστό επίτευξης μιας εγκυμοσύνης είναι ιδιαίτερα ψηλό. Oι τεχνητές μέθοδοι είναι σαφώς πιο ασφαλείς και με πολύ υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας. Η καταλληλότητα για την κάθε μέθοδο διαφέρει από άτομο σε άτομο και πρέπει να συζητηθεί με τον γυναικολόγο.

Οι φυσικοί μέθοδοι αντισύλληψης είναι:

• Η Μέθοδος  ρυθμού:

Αποφυγή των σεξουαλικών επαφών κατά τις γόνιμες μέρες τις γυναίκας .

• Ο θηλασμός:

Σε αυτή τη περίπτωση η φύση έχει προνοήσει τη προστασία της λεχωίδας, από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

.

Οι τεχνητοί τρόποι αντισύλληψης  

• Το ανδρικό προφυλακτικό 
• Αντισυλληπτικά δισκία
• Ενδομήτριο σπείραμα (σπιράλ)
• Κολπικό διάφραγμαΣπερματοκτόνες ουσίες (κολπικά υπόθετα,κρέμες , αφρός)
• Επείγουσα αντισύλληψη (Το χάπι τηςεπόμενης μέρας)
• Υποδερμικά εμφυτεύματα βραδείας αποδέσμευσης ορμονών
• Ενδομυϊκή χορήγηση ορμονών
• Στειροποίηση (Γυναικεία και ανδρική)

ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟ ΣΠΕΙΡΑΜΑ

Το ενδομήτριο σπείραμα ή το γνωστό «σπιράλ», είναι μια συσκευή από εύκαμπτο υλικό που συνήθως είναι πλαστικό ή συνδυασμός πλαστικού-μετάλλου και έχει μήκος 2-4 εκατοστά. Εισάγεται από τον τράχηλο και τοποθετείτε εντός της μήτρας. Μπορεί να παραμείνει εκεί για 3-5 χρόνια, ανάλογα με την ποιότητα του υλικού και την αντίδραση του οργανισμού σε αυτό. Προσφέρει υψηλά ποσοστά επιτυχίας στην αντισύλληψη. Το σπιράλ δρα με πολλούς και διάφορους τρόπους επιτυχαίνοντας πάντα το ίδιο αποτέλεσμα, που δεν είναι άλλο από την αποφυγή της εγκυμοσύνης. Η πιο γνωστήθεωρεία της δράσης του σπιράλ είναι η κινητοποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων που είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στη παρουσία ενός ξένου σώματος μέσα στη μήτρα. Τα λευκά αιμοσφαίρια συγκεντρώνονται γύρω από το σπιράλ και έτσι δημιουργούν εχθρικό περιβάλλον στην εμφύτευση και ανάπτυξη του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Υπάρχουν πολλοί τύποι σπειραμάτων(σπιράλ), που διαφέρουν σε σχήμα, μέγεθος  ακόμα και στη σύσταση του υλικού τους(πλαστικό, μεταλλικό, μείγμα των δυο αυτών υλικών και κάποια άλλα εμπλουτισμένα με προγεστερόνη). Ο τύπος που ταιριάζει σε κάθε γυναίκα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η ηλικία της γυναίκας, το μέγεθος της μήτρας, ο αριθμός τοκετών που έχει κάνει ακόμα και το είδος τοκετού(φυσιολογικός ή καισαρική).

Η τοποθέτηση του σπειράματος(σπιράλ) συνίσταται να γίνει κατά τη διάρκεια της περιόδου. Με αυτό τρόπο η εισαγωγή του είναι ευκολότερη και λιγότερο τραυματική, επειδή τότε ο τράχηλος είναι μαλακός, εύκαμπτος και με μικρή διαστολή. Άλλος λόγος για την επιλογή αυτή, είναι η σιγουριά πως δεν έχει προκύψει εγκυμοσύνη κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης του σπιράλ.

Οι επιπλοκές μπορεί να συμβούν, είτε κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης του σπιράλ, είτε μετά την εφαρμογή του. Η πιο επικίνδυνη επιπλοκή κατά την τοποθέτηση του σπιράλ είναι η διάτρηση της μήτρας, δηλαδή ο τραυματισμός του τοιχώματος της μήτρας, η τρώση αυτού και η είσοδος του σπειράματος στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Οι επιπλοκές και οι ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να συμβούν κατά την παραμονή του σπιράλ είναι αυξημένος πόνος και αιμορραγία  κατά τη διάρκεια της περιόδου, σπάνια εξωμήτρια εγκυμοσύνη, ενδομήτρια φλεγμονή και στη συνεχεία πυελική φλεγμονήα, απόρριψη του σπιράλ, επίτευξη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης

ΤΟ ΧΑΠΙ ΤΗΣ  ΕΠΟΜΕΝΗΣ  ΜΕΡΑΣ

Η επείγουσα αντισύλληψη (Το χάπι της επόμενης μέρας) Είναι η μέθοδος πρόληψης μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης  μέσω της λήψης ορμονικού σκευάσματος άμμεσα, μετά από μια σεξουαλική επαφή. Η λήψη έχει χρονικό περιθώριο μέχρι και 72 ώρες από την επαφή. Πρέπει να αναφέρουμε πως αυτή η μέθοδος δεν πρέπει να αντικαταστήσει τις μόνιμες μεθόδους αντισύλληψης  και η συχνή χρήση μπορεί να προκαλέσει ορμονικές διαταραχές και ανωμαλίες του κύκλου.

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΟ ΧΑΠΙ

Το συνδυασμένο αντισυλληπτικό χάπι είναι γνωστό και σαν ‘το χάπι’. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι αλλά όλα περιέχουν δύο ορμόνες: οιστρογόνο και προγεστερόνη. Το χάπι είναι παραπάνω από 99% αποτελεσματικό αν χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες. Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιώντας το χάπι, 100 γυναίκες για ένα χρόνο, λιγότερο από μία θα μείνει έγκυος.

Το χάπι αρχίζει την πρώτη μέρα της περιόδου και είναι αμέσως αποτελεσματικό για τον επερχόμενο κύκλο. Οι συσκευασίες περιέχουν συνήθως 21 χάπια, τα οποία λαμβάνονται καθημερινά χωρίς διακοπή αρχίζοντας από την πρώτη ημέρα της εμμήνου ρύσεως. Το χάπι λειτουργεί εμποδίζοντας την ωορρηξία και αλλάζοντας τη σύσταση της βλέννης του τραχήλου. Με την αλλαγή της σύστασης της βλέννης το σπέρμα δεν μπορεί να εισχωρήσει στον τράχηλο και να εισέλθει στη μήτρα. Το χάπι πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά την ίδια ώρα χωρίς διακοπή για 21 ημέρες μέχρι να τελειώσει το κουτί. Κατόπιν κάνουμε διακοπή για 7 ημέρες στις οποίες θα δούμε μια ‘ψευτοπερίοδο’. Το αίμα είναι λιγότερο σε ποσότητα και διάρκεια. Το επόμενο κουτί αρχίζει την 8η ημέρα. Υπάρχουν κουτιά που περιέχουν 28 χάπια. Από αυτά 21 είναι δραστικά και 7 χωρίς καμία ουσία. Αυτά λαμβάνονται καθημερινά χωρίς διακοπή.

Πλεονεκτήματα

Δεν επηρεάζουν τη σεξουαλική επαφή. Μειώνουν την ποσότητα και την διάρκεια της περιόδου. Μειώνουν τον πόνο της περιόδου. Προστατεύουν από τον καρκίνο των ωοθηκών και της μήτρας. Προστατεύουν από το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο. Μειώνουν τον κίνδυνο από τα ινομυώματα της μήτρας και τις κύστες των ωοθηκών.

Μειονεκτήματα

Μερικές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως πονοκέφαλος, μικρή αύξηση ή μείωση βάρους, τάση στους μαστούς, αλλαγή διάθεσης, ναυτία και μικρή αιμόρροια ενδιάμεσα στις περιόδους συνήθως εξαλείφονται μετά μερικούς μήνες. Μπορεί να αυξήσει λίγο την αρτηριακή πίεση. Σπάνια θα μπορούσε να δημιουργήσει θρόμβωση. Υπάρχει πολύ μικρή αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Γι΄αυτό συνιστάται τακτικός έλεγχος. Άλλα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη δραστικότητά του.

Αντενδείξεις για το χάπι

Το χάπι δεν μπορούν να το πάρουν όλες οι γυναίκες. Αντενδείκνυται σε γυναίκες καπνίστριες, υπέρβαρες ή άνω των 35. Επίσης δεν μπορούν να το πάρουν γυναίκες που έχουν ή είχαν στο παρελθόν κίνδυνο θρόμβωσης, κυκλοφορικά προβλήματα ή προβλήματα με την καρδιά, ημικρανίες ή ανεξήγητους πονοκεφάλους, διαβήτη με επιπλοκές, καρκίνο μαστού, ενεργό ηπατική νόσο.

Τι συμβαίνει αν ξεχαστεί κάποιο χάπι

Είναι σημαντικό να λαμβάνεται το χάπι καθημερινά την ίδια ώρα. Αν περάσουν περισσότερες από 24 ώρες από την ώρα που πρέπει να ληφθεί τότε αυτό δεν λαμβάνεται. Συνεχίστε να παίρνετε τα υπόλοιπα χάπια ακριβώς την ώρα που τα παίρνατε. Αν λείψει ένα χάπι από τα 21 ή καθυστερήσετε να τα αρχίσετε, το αποτέλεσμα είναι περίπου το ίδιο, απλά μειώνεται λίγο η αντισυλληπτική ικανότητα του χαπιού. Αν όμως λείψουν περισσότερα από 2 χάπια τότε η αντισυλληπτική ικανότητα του χαπιού μειώνεται αρκετά. Υπάρχει περίπτωση να υπάρξει μικρή διαφυγή αίματος αν ξεχάσουμε κάποια χάπια ή αιμορραγία αν τα διακόψουμε.

Σε περίπτωση εμετού μέχρι και δύο ώρες μετά τη λήψη του χαπιού καλό είναι να παίρνετε άλλο ένα χάπι. Αν όμως έχουν περάσει πάνω από τέσσερις ώρες από την ώρα της λήψης δεν χρειάζεται να πάρετε άλλο γιατί έχει απορροφηθεί.
Σε περίπτωση έντονης διάρροιας υπάρχει περίπτωση να έχει μειωμένη αντισυλληπτική δράση.

Γενικά σχόλια

Πρέπει να προηγηθεί ένας προληπτικός γυναικολογικός έλεγχος πριν από τη λήψη του χαπιού και να γίνουν ορισμένες ειδικές αιματολογικές εξετάσεις ώστε να είναι ασφαλέστερη η λήψη του. Αυτό πρέπει να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τα χάπια είναι πολλά, διαφορετικά και με διάφορες δοσολογίες, γι’ αυτό είναι καλύτερα να σας το συστήσει ο γιατρός σας ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές σας.