• ΛΟΙΜΩΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ   HPV

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι ένας DNA ιός που μολύνει το δέρμα και τους βλεννογόνους του ανθρώπου και ορισμένων ζώων. Μεταδίδεται πολύ εύκολα μέσω δερματικής επαφής χωρίς να απαιτείται πλήρης σεξουαλική επαφή για τη μετάδοση του. Για τον λόγο αυτό η λοίμωξη από τον HPV είναι πολύ συχνή και αφορά περίπου το 60-70% των νέων γυναικών. Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωρισθεί πάνω από 100 τύποι του HPV.

Στην γυναίκα κάποιες μορφές του μπορεί να προκαλέσουν οξυτενή κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να μολύνουν τον τράχηλο και να προκαλέσουν προ-καρκινικές ενδοεπιθηλιακές δυσπλασίες ή και διηθητικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Μια ομάδα περίπου 30-40 μορφών του HPV μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής και μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων ανδρών και γυναικών. Μερικές μορφές του HPV – και συγκεκριμένα οι τύποι 6 και 11 – μπορούν να προκαλέσουν οξυτενή κονδυλώματα που δεν είναι καρκινογόνα ενώ άλλες μορφές του που επίσης μολύνουν τα γεννητικά όργανα, δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα.

Μόλυνση με τους «καρκινογόνους υπότυπους« του HPV (κυρίως οι 16 και 18, αλλά και οι 31, 45, 33, 35, 39, 51, 52, 56, 58, 59, και 68) – μπορεί να προκαλέσει ενδοεπιθηλιακή δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας (CIN), ενδοεπιθηλιακή δυσπλασία του αιδοίου(VIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους (PIN) και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (AIN). Αυτές είναι προ-καρκινικές εξεργασίες που ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο. Ειδικά για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έχει βρεθεί ότι αναπτύσεται μόνο σε έδαφος HPV λοίμωξης.

Όλες οι γυναίκες λοιπόν πρέπει να υποβάλλονται τακτικά σε Τέστ κατά Παπανικολάου (Pap-test) το οποίο είναι μια απλή μέθοδος κατά την οποία ο Γυναικολόγος παίρνει επίχρισμα από τον κόλπο, τον τράχηλο και τον ενδοτράχηλο, τα τοποθετεί σε μια αντικειμενοφόρο πλάκα και ακολούθως ο Κυτταρολόγος τα εξετάζει στο μικροσκόπιο για να εντοπίσει τυχόν προ-καρκινικά ή καρκινικά κύτταρα. Η εξέταση αυτή δεν εγκυμονεί κινδύνους για την γυναίκα και εντοπίζει σε μεγάλο βαθμό (70-80%) κυτταρικές ανωμαλίες που σχετίζονται με τον HPV και τις επιπλοκές του.

Όταν το Pap-test δείξει κάποια κυτταρική αλλοίωση πρέπει να ακολουθήσεικολποσκόπηση η οποία είναι μια ειδική διαγνωστική εξέταση που σαν σκοπό έχει την περαιτέρω διερεύνηση πιθανών αλλοιώσεων που ανίχνευσε το τεστ Παπανικολάου. Η χρήση του κολποσκοπίου που είναι ειδικά σχεδιασμένο και εφοδιασμένο με μεγεθυντικούς φακούς υψηλής ευκρίνειας, παρέχει στο Γυναικολόγο τη δυνατότητα αναγνώρισης με ευκρίνεια των πιθανών βλαβών και τη δυνατότητα λήψης κατευθυνόμενων βιοψιών, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Έτσι, γίνεται δυνατή η ιστολογική διάγνωση και ακολούθως η αντιμετώπιση (φαρμακευτική ή χειρουργική) των κονδυλωμάτων και των δυσπλασιών πριν εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Παρόλο που η χρήση του τεστ Παπανικολάου έχει βοηθήσει πάρα πολύ στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μειώνοντας έτσι σημαντικά την θνησιμότητά του, αυτή εξακολουθεί να παραμένει υψηλή και να αποτελεί αιτία θανάτου χιλιάδων γυναικών κάθε χρόνο ανά τον κόσμο.

Έγκριση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έχουν πάρει δύο εμβόλια (Gardasil και Cervarix) τα οποία αποτρέπουν την μόλυνση από τους πιο επικίνδυνους καρκινογόνους τύπους του HPV.

Μελέτες δείχνουν ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού και τακτικού προληπτικού ελέγχου με το Τεστ Παπανικολάου μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας κατά 94%.

ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ  HPV

Υπάρχουν δύο εμβόλια διαθέσιμα επί του παρόντος (Gardasil και Cervarix). Και τα δύο προστατεύουν απέναντι στην ανάπτυξη ανώμαλων κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας και κατ’ επέκταση την εκδήλωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι αναμενόμενο ότι προσφέρουν κάποια προστασία απέναντι σε άλλους καρκίνους που μπορεί να οφείλονται στον HPV (καρκίνους έξω γεννητικών οργάνων). Επιπλέον, τουλάχιστον το Gardasil ενδέχεται να προστατεύει ενάντια στην εκδήλωση κονδυλωμάτων και στα δύο φύλα, αν και τα εμβόλια αυτά κατασκευάστηκαν με σκοπό την πρόληψη από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το εμβόλιο δε θεραπεύει ήδη εγκατεστημένο HPV, ούτε προλαμβάνει τον καρκίνο του σώματος της μήτρας ή των ωοθηκών οι οποίοι δε σχετίζονται με μόλυνση από τον HPV.

Ποιες γυναίκες πρέπει να εμβολιάζονται;
Όλες οι υγιείς γυναίκες μπορεί να ωφεληθούν από τον εμβολιασμό κατά του HPV, ιδιαίτερα αν αυτός γίνει πριν την έναρξη σεξουαλικών επαφών. Ακόμα και οι γυναίκες μέχρι 26 ετών μπορούν να εμβολιαστούν, αν και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μπορεί να είναι μικρότερη αν η γυναίκα έχει ήδη μολυνθεί από κάποιους τύπους του ιού. Παρόλα αυτά, το εμβόλιο είναι χρήσιμο αφού προσφέρει ανοσία απέναντι στους τύπους στους οποίους η γυναίκα δεν έχει ακόμα εκτεθεί. Αν και το κατώτερο συνιστώμενο όριο ηλικίας για εμβολιασμό είναι τα 9 έτη, είναι καλό το εμβόλιο να γίνεται σε ηλικία όπου το κορίτσι έχει αρχίσει να ωριμάζει σεξουαλικά και μπορεί να εκτιμήσει τη σημασία της καλής σεξουαλικής υγείας και αγωγής (που δεν περιορίζονται μόνο σε έναν εμβολιασμό!).

Πώς γίνεται ο εμβολιασμός;
Σε τρεις δόσεις, μέσα σε ένα εξάμηνο και υπό τη μορφή ένεσης στο μυ του χεριού ή του γλουτού.

Για πόσο χρονικό διάστημα προστατεύει ο εμβολιασμός;
Φαίνεται ότι διαρκεί τουλάχιστον 5 χρόνια. Είναι άγνωστο προς το παρόν αν θα χρειάζονται αναμνηστικές δόσεις.

Πόσο προστατεύει το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;
Η προστασία και των δύο εμβολίων είναι πολύ υψηλή κατά των τύπων HPV που καλύπτονται από τα εμβόλια (6, 11, 16 και 18 το Gardasil – 16 και 18 το Cervarix). Παρόλα αυτά, υπάρχουν και άλλοι τύποι που οδηγούν (λιγότερο συχνά) σε καρκίνο του τραχήλου. Επίσης, κάποιες σεξουαλικά ενεργές γυναίκες μπορεί να έχουν ήδη εκτεθεί στον HPV πριν τον εμβολιασμό και συνεπώς διατρέχουν δυνητικά τον κίνδυνο ανάπτυξης βλαβών στον τράχηλο της μήτρας. Για αυτούς τους λόγους, η προληπτική τακτική παρακολούθησης με Παπ τεστ παραμένει προς το παρόν η ίδια, ακόμα και στις γυναίκες που εμβολιάζονται κατά του HPV.

Τι παρενέργειες έχει το εμβόλιο;
Παρόμοιες με τα άλλα εμβόλια, με πιο συχνές τον πόνο και το πρήξιμο στην περιοχή της ένεσης.

Τι ισχύει για τους άντρες και το εμβόλιο;
Αν και το εμβόλιο για τον HPV προορίζεται επί του παρόντος μόνο για τις γυναίκες, μπορεί δυνητικά να προστατεύσει τον αντρικό πληθυσμό από την εκδήλωση των ενοχλητικών κονδυλωμάτων και να μειώσει τη μετάδοση ιικών φορτίων μεταξύ των δύο φύλων.

•    TEST   PAP